Olifantrijden klinkt voor veel mensen als een droom. Toch is zo’n ritje geen pretje voor de olifanten. De olifanten in Thailand moeten van tevoren de phajaan doorstaan. Het rijden zelf is ook pijnlijk voor de dieren.

Toen ik zei dat ik naar Thailand ging, kreeg ik regelmatig de vraag of ik ook ging olifantrijden. Mijn antwoord was natuurlijk: “Nee.” Bij Elephant Nature Park mag ook zeker niemand op de olifanten rijden. In het park heb ik meer geleerd over de olifanten en het olifantentoerisme in Thailand. Ik heb olifanten met littekens gezien. Maar ik heb ook blinde en gehandicapte olifanten gezien en dat allemaal door het toedoen van de mens.

Reisorganisaties spiegelen olifantenritjes in Thailand vaak voor als ‘een unieke ervaring’. Gelukkig komen er steeds meer (Nederlandse) reisorganisaties die olifantrijden niet meer aanbieden. Maar als je in Thailand loopt, staat er op ongeveer op iedere hoek van de straat een winkel die het aanbiedt. Veel mensen zijn ook niet bekend met de gevolgen van het olifantentoerisme. Deze mensen voelen zich achteraf schuldig en hadden het nooit gedaan als op te hoogte van de situatie waren. Daarom wil ik het onderwerp meer bekendheid geven.

Olifanten ‘breken’ voor de training

Veel mensen beseffen niet dat olifanten wilde dieren zijn. Dit betekent dat er best wel wat moet gebeuren, voordat hij doet wat iemand hem opdraagt. Voordat een olifant getraind kan worden, gaat hij door de ‘Phajaan’. Oorspronkelijk is de Phajaan (ook wel spirit crush genoemd) is een ceremonie, waarbij de ‘wilde spirit’ het lichaam van de olifant verlaat.In de olifantenbusiness valt veel geld te verdienen. De Phajaan heeft niks meer met een ceremonie te maken. Het gaat om het willoos maken van de olifant en zo snel geld te verdienen aan het dier.

De Phajaan

De mahout scheidt een olifantenkalf van zijn moeder en zet deze in een kleine ruimte zonder eten en water. Het olifantje wordt constant gepijnigd, totdat hij zo bang is voor mensen dat hij doet wat ze van hem willen. Sommige olifanten overleven de Phajaan ook niet. Er zijn hier verschillende filmpjes van te vinden op internet. Waarschuwing: het is echt vreselijk om te zien.

Navann hoeft gelukkig nooit de Phajaan te ondergaan.

Groot betekent niet altijd sterk

Een olifant heeft enorme trekkracht, maar zijn rug is niet zo sterk. De rug van een olifant heeft scherpe, puntige uitsteksels in plaats van de ronde wervels van bijvoorbeeld een paard. Dit maakt de rug extra gevoelig voor gewicht van boven. Bij een mens van 70kg loopt de olifant al rugschade op! Laat staan bij een enorme stellage met een mahout en vier mensen. Daarnaast beschadigen de stellages de gevoelige olifantenhuid.

Olifanten hebben uitsteeksels aan hun ruggenwervel. Bron foto: The Dodo

De mahouts hebben een houten stok met ijzeren punt eraan (bullshook). Wanneer een olifant niet doet wat ze willen, slaan ze hem daarmee. Hier krijgen ze vaak heel nare wonden en abcessen van. Olifanten in Thailand worden ook veel gebruikt bij het bomenkappen. Ze kunnen op plekken komen waar machines dat niet kunnen. De olifanten verslepen de omgekapte bomen door het bos. Om ze beter te kunnen hanteren, maken de mahouts de voorpoten met een ketting aan elkaar. Regelmatig gebeuren hier ongelukken mee. Soms moeten de dieren namelijk meer trekken dan dat ze fysiek aankunnen of ze vallen door de kettingen. In Elephant Nature Park lopen er verschillende olifanten rond die zo’n ongeluk hebben gehad.

Medo heeft vroeger een ongeluk gehad tijdens het bomen verslepen. Hierbij brak ze haar enkel.

Alles voor de show

Olifanten in Thailand worden ook vaak voor shows gebruikt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan circussen. Er is een reden waarom er vanaf half september geen wilde dieren meer in circussen in Nederland mogen optreden. Het gaat namelijk ten koste van de dieren. De olifanten vinden het niet leuk om op een ton te balanceren (gek hè?). Buiten dat gebeuren hier vaak ook ongelukken mee. Ook zijn alle lichten en geluiden erg traumatiserend voor een olifant. Hun zicht is niet heel goed, maar daarentegen is hun gehoor wel weer heel sterk.

Olifantenschilderijen

Misschien ken je wel van die filmpjes waarin een olifant schildert. In Thailand is dit best populair. De olifant schildert met zijn slurf iets op een doek en toeristen kopen dat. Zoals de meeste planteneters (ogen aan de zijkant van de kop) en mede door hun slurf, kunnen olifanten niet recht voor zich zien. Ze zien het schildersdoek dus helemaal niet. De mahout doet de kwast in de slurf, omdat de olifant de kwast niet uit zichzelf vasthoudt. Vervolgens pakt hij de stok met de ijzeren punt erbij en doet die door het oor (of prikt het tegen zijn oor). Doordat de mahout de stok beweegt, beweegt de olifant zijn slurf en zo krijg je een olifantentekening.

Hoe kun je de olifanten in Thailand helpen?

• Wanneer je zelf in Thailand (of een ander land waar ze het aanbieden) bent, kun je beter niet op olifanten rijden en niet naar olifantenshows gaan. Ook al zeggen ze dat ze hun olifanten wel goed behandelen. Bedenk dat iedere olifant door de Phajaan heen is gegaan, omdat je anders nooit zo dichtbij kunt komen.
• Verder is het belangrijk dat iedereen op de hoogte is van de omstandigheden waarin deze olifanten leven. Zo zullen mensen nadenken voordat ze op een olifant stappen of meedoen aan een olifantenattractie.
• Er zijn natuurlijk genoeg goede alternatieven die we juist moeten stimuleren. Bij Elephant Nature Park kun je vrijwilligerswerk doen, maar je kunt ook gewoon een dagje langsgaan. Op zo’n dag maak je kennis met de olifant. Verder mag je ze voeren en ze wassen in de rivier. Wat je ook kunt doen is een elephant walk. Dan ga je met de olifant lopen en leer je van alles over de olifanten. Let op: er zijn ook veel neppe olifantenopvangen. Lees je goed in, zodat je niet met goede bedoelingen alsnog een slecht doel steunt.
• Ga op safari! Olifanten in het wild spotten blijft toch altijd het gaafste wat het is.

Olifanten zijn ontzettend mooie en indrukwekkende dieren. Wanneer je graag met ze in contact wilt komen, kies dan één van de diervriendelijke opties.

Diervriendelijke alternatieve zijn toch ook veel leuker?